ΡΗΤΟΡΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΥΣΙΟΥ ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ (Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΡΗΤΟΡΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

               

ΛΥΣΙΟΥ: ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΟΓΟ:

Ο Υπέρ Μαντίθεου λόγος είναι λιτός και σύντομος. Ο Μαντίθεος, που κληρώθηκε για βουλευτής, κατηγορήθηκε ότι κατά την περίοδο των τριάκοντα τυράννων είχε χρηματίσει ιππέας και υπηρέτησε με αφοσίωση το καθεστώς. Αντικρούοντας την κατηγορία αυτή ο Μαντίθεος βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει διεξοδικά για την ιδιωτική και δημόσια ζωή του.

Ο ικανότατος λογογράφος Λυσίας σκιαγραφεί αριστοτεχνικά το χαρακτήρα του «πελάτη» του, αξιοποιώντας το χάρισμα της ηθοποιίας που διαθέτει. Ο Μαντίθεος, μέσα από το λόγο, εμφανίζεται ως τίμιος αδερφός, ενάρετος άνθρωπος, γενναίος στρατιώτης και υπεύθυνος πολίτης.

Ο λόγος αυτός είναι δικανικός, ο οποίος όμως εκφωνείται όχι στην αίθουσα του δικαστηρίου, αλλά στη Βουλή των Πεντακοσίων, κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας, στην οποία υποβάλλεται ο Μαντίθεος.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ;

Η δοκιμασία είναι μια διαδικασία στην οποία υποβάλλονται  όσοι πρόκειται να αναλάβουν κάποιο αξίωμα στην Αθήνα. Είναι αυστηρός έλεγχος της ζωής και της προσωπικότητας του ενδιαφερόμενου που λάμβανε χώρα στη Βουλή. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τα εξής:

   Ερωτήσεις για την καταγωγή του υποψηφίου ( έπρεπε να είναι Αθηναίος πολίτης)

   Εξέταση της συμπεριφοράς του απέναντι στην οικογένεια και στους συμπολίτες

   Έλεγχος αν εκκρεμεί κάποια υποχρέωσή του απέναντι στην πόλη ( οικονομικές ή στρατιωτικές εκκρεμότητες)

Ο υποψήφιος έπρεπε να προσκομίσει μάρτυρες για να επιβεβαιώσει τα λεχθέντα. Κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας οποιοσδήποτε ήθελε μπορούσε να υποβάλει ερωτήσεις στο δοκιμαζόμενο ή να διατυπώσει κατηγορίες εναντίον του. Αντίστοιχα, ο ενδιαφερόμενος είχε το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να αντικρούσει τις κατηγορίες με μάρτυρες.

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ:

Α) ΠΡΟΟΙΜΙΟ

§§ 1-3

Ο Μαντίθεος στοχεύει στην έγκριση της βουλευτικής εκλογής του

Β) ΔΙΗΓΗΣΗ

§§ 4-8

Στοιχεία που αναιρούν τις κατηγορίες

Γ) ΠΙΣΤΗ

§§ 9-19

Η συμπεριφορά του Μαντίθεου στην ιδιωτική και δημόσια ζωή

Δ) ΕΠΙΛΟΓΟΣ

§§ 20-21

Επιθυμία του Μαντίθεου να ασχοληθεί με τα κοινά

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΚΑΙ ΣΕ ΤΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ;

 Προοίμιο ονομάζεται το εισαγωγικό μέρος ενός κειμένου, λογοτεχνικού ή μη. Στόχος του είναι η σύντομη ενημέρωση των ακροατών για όσα πρόκειται να ακολουθήσουν, προκειμένου να παρακολουθήσουν καλύτερα και πιο συγκεντρωμένα τις όποιες εξελίξεις.

Σε ένα ρητορικό λόγο, ο ομιλητής με το προοίμιο επιδιώκει ακριβώς αυτό, να προϊδεάσει τους ακροατές για το περιεχόμενο και την σκοπιμότητα του λόγου και να κερδίσει την προσοχή και την εύνοιά τους, ούτως ώστε να τον παρακολουθήσουν με τη δέουσα προσοχή.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΣΤΗ Ή ΑΠΟΔΕΙΞΗ;

Είναι το σημαντικότερο μέρος ενός ρητορικού λόγου. Ο αγορητής εκθέτει τα αποδεικτικά στοιχεία που διαθέτει για να ανασκευάσει ή να αντικρούσει τα επιχειρήματα του αντιπάλου του. Επιπλέον, με αυτά τα στοιχεία επιδιώκει να υποστηρίξει και να ισχυροποιήσει τη δική του θέση, για να επιτύχει το στόχο του.

§§ 1-3

Κύρια σημεία του προοιμίου:

¨Οι κατηγορίες εναντίον του είναι ιδανική ευκαιρία να παρουσιάσει τη ζωή του

¨Πεποίθηση πως θα αποδείξει την αθωότητά του, αλλά και το ποιον των κατηγορών του

¨Απώτερος στόχος των αντιπάλων του είναι να τον βλάψουν ηθικά και πολιτικά

¨Έχει υπερασπιστεί το δημοκρατικό πολίτευμα διακινδυνεύοντας τη ζωή του

¨Σε όλη του τη ζωή υπήρξε έντιμος κι ενάρετος άνδρας

¨Αξιώνει να επικυρώσουν την εκλογή του και να θεωρήσουν ανέντιμους τους αντιπάλους του, όταν αυτός αναιρέσει με αποδείξεις τις κατηγορίες

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟΝ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ ΑΥΤΟ ΕΔΩ;

Στο προοίμιο, ο ρήτορας εισάγει τον ακροατή στο θέμα και προσπαθεί να του κινήσει το ενδιαφέρον, για να τον ακούσει με προσοχή.

Εδώ, ο σκοπός του προοιμίου πραγματώνεται απόλυτα. Ο Μαντίθεος, στην προσπάθειά του να κερδίσει την προσοχή και την εύνοια των ακροατών, πρωτοτυπεί και ξαφνιάζει, εκφράζοντας ευγνωμοσύνη για τις κατηγορίες σε βάρος του. Με έμφαση υποστηρίζει πως οι κατήγοροι του τού έδωσαν χωρίς να το θέλουν την ιδανική ευκαιρία να μιλήσει για τη ζωή και τη δράση του, αλλά και να παρουσιάσει τη δική τους ανεντιμότητα.

Ενδιαφέρον αποτελεί η αυτοπεποίθηση του ομιλητή και η ελπίδα του ότι θα μετατρέψει την άσχημη εικόνα και εντύπωση που προσπαθούν κάποιοι να του αποδώσουν. Εξίσου μεγάλη είναι η σιγουριά, με την οποία δηλώνει πως στο τέλος του λόγου αυτού θα έχει κερδίσει τη συμπάθεια και όλων εκείνων που για διάφορους λόγους τον αντιπαθούσαν μέχρι σήμερα.

Επομένως, ο αγορητής έχει καταφέρει να κερδίσει την προσοχή (πρόσεξις) και την εύνοια των βουλευτών.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΘΕΣΗ;

Πρόθεση ονομάζεται η σύντομη αναφορά στο περιεχόμενο της ομιλίας του και με έμμεσο τρόπο στο εναντίον του κατηγορητήριο.

Ο Μαντίθεος θα προσπαθήσει να αποδείξει ότι:

¨Δεν υπηρέτησε στην τάξη των ιππέων, την εποχή των τριάντα τυράννων

¨Απουσίαζε από την Αθήνα την κρίσιμη εκείνη περίοδο της τυραννίας των τριάκοντα

¨Δεν πήρε μέρος στο ολιγαρχικό πολίτευμα που εγκαθιδρύθηκε μετά την ήττα της Αθήνας στον Πελοποννησιακό Πόλεμο

ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΟΙ, ΑΝ ΚΑΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟΝ ΒΛΑΨΟΥΝ, ΠΕΤΥΧΑΙΝΟΥΝ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ;

Πολιτικοί αντίπαλοι του Μαντίθεου προσπαθούν να αμαυρώσουν την εικόνα του, για να καταστρέψουν την πολιτική του καριέρα. Έτσι, καταγγέλλουν πως την περίοδο της τυραννίας των τριάκοντα ο Μαντίθεος υπηρέτησε ως ιππέας το καθεστώς, επομένως στήριξε τους τυράννους σε κάθε παράνομη ενέργεια. Η κατηγορία είναι σοβαρή, ιδιαίτερα αν αναλογιζόταν κάποιος πως ο ομιλητής είχε πάρει ψήφο εμπιστοσύνης της Εκκλησίας του Δήμου για να χρηστεί Βουλευτής και επρόκειτο να υποβληθεί σε δοκιμασία.

Ωστόσο, αυτό δεν πτόησε το Μαντίθεο. Αντίθετα, του έδωσε μια μοναδική ευκαιρία να μιλήσει για τη ζωή, το χαρακτήρα και τις επιλογές του. Έτσι, οι κατήγοροί του πέτυχαν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδίωκαν. Επέτρεψαν στον αντίπαλό τους να αποδείξει την εντιμότητα και να παρουσιάσει το ήθος του παραστατικά, χωρίς να θεωρηθεί ματαιόδοξος ή αλαζόνας.

§§ 4-9

Επιχειρήματα με τα οποία αναιρεί τις εναντίον του κατηγορίες:

1)   Την εποχή των γεγονότων, πριν ακόμα οι τριάκοντα αναλάβουν την εξουσία, ο Μαντίθεος και ο αδερφός του βρίσκονταν στον Πόντο

2)   Ο Μαντίθεος επέστρεψε στην Αθήνα λίγες μέρες πριν οι δημοκρατικοί αναλάβουν δράση για την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο, κανένας δε θα έπαιρνε το ρίσκο να αναμειχθεί σε καθεστώς, που θα καταλυόταν

3)   Οι τριάκοντα δεν εμπιστεύονταν κανέναν και ιδιαίτερα κάποιον που δεν είχε προσφέρει την παραμικρή υποστήριξη στο καθεστώς τους.

4)   Η πινακίδα, στην οποία βρέθηκε αναγεγραμμένο το όνομά του, δεν αποτελεί αξιόπιστη πηγή για να τον καταδείξει ως ιππέα, αφού βρίσκεται σε δημόσια θέα και ο καθένας θα μπορούσε να παραποιήσει τα στοιχεία της

5)   Πολλοί από αυτούς που παραδέχονταν ότι είχαν υπηρετήσει ως ιππείς την περίοδο των τριάντα, δεν ήταν εγγεγραμμένοι στον κατάλογο της σανίδας, ενώ ορισμένοι που έλειπαν από την Αθήνα –όπως ο Μαντίθεος- είχαν καταγραφεί

6)   Ο κατάλογος των φυλάρχων είναι περισσότερο αξιόπιστος, αφού συντάχθηκε με ευθύνη των φυλάρχων, προκειμένου να επιστρέψουν όσοι υπηρέτησαν ως ιππείς τις χρηματικές αποζημιώσεις που είχαν λάβει. Κανείς δε μπορούσε να παραποιήσει τα στοιχεία αυτά ή να παραλείψει το όνομα κάποιου, γιατί θα έπρεπε να καταβάλουν τα χρήματα οι ίδιοι οι φύλαρχοι.

7)   Κάποιοι από αυτούς που είχαν υπηρετήσει τότε ως ιππείς, σήμερα κατέχουν κάποιο αξίωμα. Επομένως, ο ίδιος δε θα είχε σήμερα κάποιο λόγο να αποκρύψει την ιδιότητα αυτή, αν όντως ήταν τότε ιππέας

ΠΟΙΟ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ ΕΙΧΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΗ ΙΣΧΥ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ;

Ο Μαντίθεος, εκτός όλων των άλλων που αναφέρει για να αποδείξει την αθωότητά του, δηλώνει πως την εποχή της κατάλυσης της δημοκρατίας και της ανάληψης της εξουσίας από τους τριάντα βρισκόταν μακριά από την Αθήνα. Πιο συγκεκριμένα, ήταν κοντά στο βασιλιά του Πόντου, το Σάτυρο. Επομένως, δε θα μπορούσε να έχει την οποιαδήποτε ανάμειξη στη διακυβέρνηση των τυράννων ή να έχει διαπράξει κάποιο έγκλημα για το καθεστώς τους.

ΠΟΙΑ, ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ, ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ;

Ο Μαντίθεος ήταν αριστοκρατικών πεποιθήσεων. Την εποχή εκείνη οι δημοκρατικοί Αθηναίοι αισθάνονταν ιδιαίτερο μίσος για τους ολιγαρχικούς τριάντα και τους οπαδούς τους. Αναζητούν, λοιπόν, ευκαιρία να εκδικηθούν κάθε ολιγαρχικό, για όλα όσα είχαν υποστεί από τους τυράννους τους μήνες που αυτοί κατείχαν την εξουσία. Με αφορμή, λοιπόν, την αναφορά του ονόματος του Μαντίθεου στον κατάλογο της σανίδας, κάποιοι τον κατηγορούν ότι χρημάτισε ιππέας την περίοδο εκείνη, κι επομένως έχει διαπράξει εγκλήματα κατά της δημοκρατίας.

§§ 9-13

Δράση του Μαντίθεου στην ιδιωτική και δημόσια ζωή του:

Ιδιωτική ζωή:

·     Συνετός και υπεύθυνος, γιατί προίκισε γενναιόδωρα τις αδερφές του, ως μεγαλύτερος, αν και τα οικονομικά της οικογένειας ήταν σε άσχημη κατάσταση

·     Αφιλοκερδής χαρακτήρας, αφού στο μοίρασμα της οικογενειακής περιουσίας δε θα πάρει το μερίδιο που του ανήκει, αλλά θα παραχωρήσει περισσότερα στο μικρότερο αδερφό του

Δημόσια ζωή:

·      Υπόδειγμα ηθικής, αφού δεν ασχολείται με ευτελείς διασκεδάσεις ή συνήθειες των νέων της εποχής

·    Η διαφορετικότητα και το ήθος του προκαλούν το φθόνο των άλλων και πιθανόν την παρούσα κατηγορία

·    Δεν υπήρξε ποτέ φιλόδικος, αφού δεν έχει εμπλακεί σε καμία δικαστική διαμάχη ούτε με κάποιον από τους συμπολίτες του, ούτε με την πολιτεία

·    Επέδειξε αυτοθυσία και θάρρος για χάρη της πατρίδας του

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ;

Η δίκη λαμβάνει χώρα στο δικαστήριο της Ηλιαίας ή στον Άρειο Πάγο, ανάλογα με την υπόθεση που εκδικάζεται. Στη δίκη, ο κατηγορούμενος απολογείται για τις κατηγορίες που του αποδίδονται. Η δοκιμασία μοιάζει με τη δίκη, αλλά είναι περισσότερο χρονοβόρα, αφού σε αυτήν κάποιος ελέγχεται εξονυχιστικά για όλη του τη ζωή. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται στην αίθουσα της Βουλής των Πεντακοσίων και σκοπός της είναι να κρίνει αν κάποιος από τους πολίτες τηρεί τις προϋποθέσεις για να λάβει ένα αξίωμα.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 9;

Η παράγραφος αυτή είναι μεταβατική, καθώς με αυτή μεταβαίνουμε από την απολογία κα την αναίρεση των κατηγοριών στο κύριο μέρος του λόγου, που είναι η δοκιμασία. Ο ομιλητής έχει ξεκαθαρίσει το θέμα της καταγγελίας του ονόματός του και ετοιμάζεται να παρουσιάσει τα πεπραγμένα της ζωής του για να κριθεί η ικανότητά του να υπηρετήσει την πατρίδα ως βουλευτής. Πριν προχωρήσει, όμως, πρέπει να εξασφαλίσει τη συμπάθεια και την εύνοια των ακροατών. Γι’ αυτό και δηλώνει προκαταβολικά ότι θα είναι σύντομος.

ΠΟΙΕΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ;

• Κληρονόμησε μια μικρή περιουσία από τον πατέρα του, λόγω συγκυριών, αλλά παρ’ όλα αυτά προίκισε όπως άρμοζε, τις αδερφές του, όταν αυτές παντρεύτηκαν. Αποδεικνύεται, λοιπόν, η αγάπη και το ενδιαφέρον του για αυτές.
• Αν και πρωτότοκος, όταν μοίρασε με τον αδερφό του την πατρική περιουσία, υπήρξε παραπάνω από δίκαιος και γενναιόδωρος προς αυτόν, παραχωρώντας του το μεγαλύτερο μερίδιο. Αυτή είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της αφιλοκέρδειάς του
• Ποτέ δε βρέθηκε κατηγορούμενος, ούτε όμως κατηγορήθηκε κι από κάποιον. Αυτό φανερώνει ακέραιο και έντιμο χαρακτήρα
• Αν και οι νέοι της εποχής συνήθιζαν να επιδίδονται σε διάφορες ακολασίες και έκφυλους τρόπους διασκέδασης, ο Μαντίθεος διέφερε. Αυτή η ηθική του συμπεριφορά προκαλούσε τη ζήλια των υπολοίπων, που προσπαθούσαν να τον διαβάλλουν, ενώ αν έκανε ό,τι και οι υπόλοιποι, κανείς δε θα είχε πρόβλημα μαζί του

§§ 18-19

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ:

   Καλός και ενάρετος πολίτης είναι αυτός που υπηρέτησε υποδειγματικά την πατρίδα του

   Άξιος πολίτης είναι αυτός που επιδεικνύει κόσμια συμπεριφορά, είναι φιλότιμος και έντιμος

   Αυτός που φέρεται με τέτοια ευσυνειδησία στην ιδιωτική του ζωή, δε μπορεί παρά να είναι το ίδιο υπεύθυνος και στη διαχείριση των υποθέσεων της πόλης

   Η εξωτερική εμφάνιση δε θα έπρεπε να αποτελεί κριτήριο ήθους ενός ανθρώπου

ΤΙ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ Ο ΟΜΙΛΗΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ;

Η εξωτερική εμφάνιση ενός ανθρώπου συχνά αποτελεί κριτήριο του χαρακτήρα και της ηθικής του για τους υπόλοιπους. Ο Μαντίθεος, ως αριστοκρατικός, είχε μακρύ μαλλί, το οποίο όμως ήταν αφορμή για ορισμένους να τον αντιπαθούν ή ακόμα και να τον μισούν για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Με την αναφορά του αυτή ο ομιλητής θυμίζει ότι δεν πρέπει να κρίνει κανείς τον πολίτη από την κόμη ή την εξωτερική του εμφάνιση, αλλά από τις πράξεις και τις ενέργειές του. Και συμπληρώνει πως συχνά τα φαινόμενα απατούν, αφού η κόσμια εμφάνιση δε φανερώνει πάντα την αρετή και την τιμιότητα.

§§ 20-21

Επιθυμία του Μαντίθεου να ασχοληθεί με τα κοινά, γιατί:

·      Συνεχίζει την οικογενειακή του παράδοση, αφού όλοι οι πρόγονοί του είχαν συνεισφέρει στη διακυβέρνηση της Αθήνας

·      Ακολουθεί το ιδεώδες που προβάλει η πόλη και οι άρχοντές της, πως είναι καθήκον υψηλό του κάθε πολίτη να ενδιαφέρεται και να ασχολείται με τα κοινά.

ΓΙΑΤΙ Ο ΜΑΝΤΙΘΕΟΣ ΕΠΑΙΝΕΙ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΣΜΟ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ;

Είναι φανερό πως ο Μαντίθεος επιδιώκει να κερδίσει την εύνοια και την αντικειμενικότητα των βουλευτών. Αυτός είναι και ο λόγος που εκφράζει το θαυμασμό του γι’ αυτούς, που τους θεωρεί εκφραστές και προστάτες του δημοκρατικού πολιτεύματος, αφού με τη στάση τους παρακινούν τους νέους να ασχοληθούν με τα κοινά.

ΕΙΝΑΙ Ο ΜΑΝΤΙΘΕΟΣ Ο ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΤΟ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΑΞΙΩΜΑ, ΓΙΑΤΙ:

¨Ανασκεύασε επαρκώς το εναντίον του κατηγορητήριο

¨Με αποδείξεις και με μάρτυρες παρουσίασε τον εαυτό του ως έντιμο αδερφό, ενάρετο άνθρωπο, γενναίο στρατιώτη και χρηστό πολίτη

¨Σε σύγκριση με τους συνομήλικους ή τους υπόλοιπους συμπολίτες του είναι ανώτερος τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια ζωή του

ΣΕ ΠΟΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΕΙ ΤΗΝ ΕΥΝΟΙΑ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ;

1)   § 8 : πολλοί από τους παρόντες βουλευτές ήταν ιππείς επί των τριάκοντα, άρα έχει εμπιστοσύνη στη διαδικασία της δοκιμασίας

2)    § 9 : θα προσπαθήσει να είναι εξαιρετικά σύντομος, για να μην τους κουράσει

3)    § 21 : εγκωμιάζει τους βουλευτές που παρακινούν τους πολίτες να ασχοληθούν με τα κοινά

4)    § 21 : οι βουλευτές είναι υπεύθυνοι για την επικύρωση της εκλογής σε ένα αξίωμα.