ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ
Α´ Ελληνική Δημοκρατία (1821-1828)
|
25 Μαρτίου 1821 Ξεσπά η Επανάσταση
στη Νότια Ελλάδα.
|
|
1 Ιανουαρίου 1822 «Προσωρινό
Πολίτευμα της Ελλάδος» (Σύνταγμα της Επιδαύρου).
|
|
13 Απριλίου 1823 «Νόμος της
Επιδαύρου» (Σύνταγμα του Άστρους).
|
|
3 Απριλίου 1827 Η Γ´ Εθνική Συνέλευση
στην Τροιζήνα εκλέγει ομόφωνα τον Ιωάννη Καποδίστρια Κυβερνήτη της Ελλάδος.
|
|
1 Μαΐου 1827 «Πολιτικό Σύνταγμα της
Ελλάδος» (Σύνταγμα της Τροιζήνας).
|
|
7 Ιανουαρίου 1828 Άφιξη του
Καποδίστρια στην Ελλάδα.
|
|
18 Ιανουαρίου 1828 Μετά από εισήγηση
του Καποδίστρια η Βουλή αναστέλλει την ισχύ του «Πολιτικού Συντάγματος της
Ελλάδος». Ο Καποδίστριας αποκτά δικτατορικές εξουσίες
|
.
|
3 Φεβρουαρίου 1830 Οι τρεις μεγάλες
δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του ελληνικού
κράτους.
|
|
27 Σεπτεμβρίου 1831 Δολοφονία του
Ιωάννη Καποδίστρια.
|
|
13 Φεβρουαρίου 1832 Οι τρεις μεγάλες
δυνάμεις προσφέρουν το στέμμα της Ελλάδος στον πρίγκιπα της Βαυαρίας Όθωνα.
|
2. Απόλυτη Μοναρχία (1833-1843)
|
6 Φεβρουαρίου 1833 Ο Όθων
αποβιβάζεται στο Ναύπλιο ως «ελέω Θεού Βασιλεύς της Ελλάδος».
|
|
1833-1835 Τριμελής Αντιβασιλεία ασκεί
τη διακυβέρνηση της χώρας.
|
|
20 Μαΐου 1835 Ο Όθων αναλαμβάνει
προσωπικά τη διακυβέρνηση της χώρας.
|
|
3. Συνταγματική Μοναρχία
(1843-1862)
|
|
3 Σεπτεμβρίου 1843 Μετά από στάση ο
Όθων αναγκάζεται να συναινέσει στη θέσπιση Συντάγματος.
|
|
18 Μαρτίου 1844 Ψηφίζεται το Σύνταγμα
του 1844 το οποίο καθιερώνει το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας.
|
|
10 Οκτωβρίου 1862 Εξέγερση υποχρεώνει
τον Όθωνα να εγκαταλείψει την Ελλάδα.
|
|
4. Η περίοδος της Κυβερνώσας
Βουλής (1862-1864)
|
|
Οκτώβριος 1862-Νοέμβριος 1864 Η
Ελλάδα κυβερνάται από την Β´ Εθνική Συνέλευση
|
|
18 Μαρτίου 1863 Η Εθνική Συνέλευση
αναγορεύει (παμψηφεί) τον Γεώργιο (του οίκου Χόλσταϊν-Σόντερμουργκ-Γλύξμπουργκ
της Δανίας) «Συνταγματικόν Βασιλέα των Ελλή-
|
|
νων».
|
|
13 Ιουλίου 1863 Με τη Συνθήκη του
Λονδίνου οι τρεις δυνάμεις και η Δανία κηρύσσουν την Ελλάδα κράτος
«μοναρχικόν, ανεξάρτητον και συνταγματικόν».
|
|
5. Η πρώτη περίοδος της
Βασιλευόμενης Δημοκρατίας (1864-1923)
|
|
17 Νοεμβρίου 1864 Τίθεται σε ισχύ το
Σύνταγμα του 1864 το οποίο καθιερώνει το πολίτευμα της βασιλευόμενης
δημοκρατίας.
|
|
11 Αυγούστου 1875 Ο Γεώργιος Α´
αποδέχεται την «αρχή της δεδηλωμένης» διαβάζοντας τον λόγο του θρόνου που
συνέταξε ο Χαρίλαος Τρικούπης
|
|
1877 Αποκτούν δικαίωμα ψήφου όλοι οι
άρρενες ενήλικοι
|
|
1881 Προσαρτήθηκαν η Θεσσαλία και η
περιοχή της Άρτας
|
|
1893 Πτώχευση του Ελληνικού κράτους
|
|
1897 Η Ελλάδα χάνει στον
Ελληνοτουρκικό πόλεμο
|
|
1898 Επιβάλλεται Διεθνής Οικονομικός
Έλεγχος στο Ελληνικό Κράτος
|
|
1903-1908 Μακεδονικός αγώνας
(1903-1908), εξέγερση στην Κρήτη (1905) και κήρυξη της Ένωσής της με την
Ελλάδα (1908). Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πρωταγωνιστεί
|
|
στην Κρητική εξέγερση.
|
|
15 Αυγούστου 1909 Ο «Στρατιωτικός
Σύνδεσμος» εκδηλώνει κίνημα στο Γουδί.
|
|
Δεκέμβριος 1909 Μετά από πρόσκληση
του «Στρατιωτικού Συνδέσμου» ο Βενιζέλος φθάνει στην Αθήνα.
|
|
2 Ιουνίου 1911 Τίθεται σε ισχύ το
Σύνταγμα του 1911
|
|
1912-1913 Οι βαλκανικοί πόλεμοι
καταλήγουν νικηφόρα για την Ελλάδα αλλά στη διάρκειά τους εκδηλώνεται η πρώτη
σοβαρή σύγκρουση του (πρωθυπουργού πλέον)
|
|
Βενιζέλου με τον διάδοχο Κωνσταντίνο
|
|
5 Μαρτίου 1913 Δολοφονείται στη
Θεσσαλονίκη ο Γεώργιος Α´. Στο θρόνο ανέρχεται ο διάδοχος ως Κωνσταντίνος Α´.
|
|
Αύγουστος 1914 Ξεσπά ο Α´ Παγκόσμιος
Πόλεμος και οι πρώτες συγκρούσεις Κωνσταντίνου και Βενιζέλου.
|
|
21 Φεβρουαρίου 1915 Ο Βενιζέλος
παραιτείται με σκοπό να προκαλέσει εκλογές.
|
|
31 Μαρτίου 1915 Το Κόμμα των
Φιλελευθέρων (Βενιζέλος) κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση.
|
|
29 Οκτωβρίου 1915 Λόγω των
συνεχιζόμενων διαφωνιών για την εξωτερική πολιτική, ο Βενιζέλος παραιτείται.
|
|
6 Δεκεμβρίου 1915 Στις εκλογές που
πραγματοποιούνται το κόμμα των Φιλελευθέρων αρνείται να συμμετάσχει. Οι
βασιλικοί κερδίζουν μεγάλη πλειοψηφία και σχηματίζουν κυβέρνηση.
|
|
17 Αυγούστου 1916 Ξεσπά στη
Θεσσαλονίκη το κίνημα της Εθνικής Άμυνας από βενιζελικούς. Σχηματίζεται τον
Σεπτέμβριο επαναστατική κυβέρνηση υπό τον Βενιζέλο. Στις 11 Νοεμβρίου η
κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης κηρύσσει τον πόλεμο στη Γερμανία
|
|
και στην Αυστροουγγαρία.
|
|
30 Μαΐου 1917 Οι σύμμαχοι (Αγγλία,
Γαλλία, Ρωσία) εξαναγκάζουν τον Κωνσταντίνο και τον διάδοχο Γεώργιο να
παραιτηθούν και να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Στον θρό-
|
|
νο ανέρχεται ο δευτερότοκος γιος του
Κωνσταντίνου Αλέξανδρος.
|
|
14 Ιουνίου 1917 Ο Βενιζέλος επιστρέφει
στην Αθήνα και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση ολόκληρης της Ελλάδος. Αναβιώνει η
βουλή που είχε προέλθει από τις εκλογές της
|
|
31ης Μαρτίου 1915 (Βουλή των
Λαζάρων).
|
|
12 Οκτωβρίου 1920 Ο Αλέξανδρος
πεθαίνει από σηψαιμία.
|
|
1 Νοεμβρίου 1920 Στις εκλογές οι
αντιβενιζελικοί/βασιλικοί κερδίζουν τις εκλογές παρά τις μεγάλες διπλωματικές
επιτυχίες του Βενιζέλου που οδήγησαν στην «Ελλάδα των δύο ηπείρων και των
πέντε θαλασσών».
|
|
22 Νοεμβρίου 1920 Διεξάγεται νόθο
δημοψήφισμα που εγκρίνει με 99% την επιστροφή του Κωνσταντίνου.
|
|
Αύγουστος 1922 Η κατάρρευση του
ελληνικού μετώπου στη Μικρά Ασία οδηγεί στην καταστροφή της Σμύρνης.
|
|
11 Σεπτεμβρίου 1922 Ξεσπά κίνημα με
επικεφαλής τον βενιζελικό αξιωματικό Νικόλαο Πλαστήρα
|
|
14 Σεπτεμβρίου 1922 Ο Κωνσταντίνος
παραιτείται υπέρ του υιού του Γεωργίου Β´ και εγκαταλείπει μόνιμα την Ελλάδα.
|
|
Νοέμβριος 1922 Δικάζονται και
εκτελούνται έξι ηγετικά στελέχη της αντιβενιζελικής παράταξης ως υπεύθυνα για
τη Μικρασιατική καταστροφή (Δίκη των Εξ).
|
|
16 Δεκεμβρίου 1923 Στις εκλογές τα φιλοβασιλικά
κόμματα απέχουν και οι βενιζελικοί θριαμβεύουν.
|
|
19 Δεκεμβρίου 1923 Ο Γεώργιος Β´
υποχρεώνεται να αναχωρήσει από την Ελλάδα. Η άσκηση της βασιλικής εξουσίας ανατίθεται στο
Ναύαρχο Κουντουριώτη.
|
|
6. Η Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία
(1924-1935)
|
|
2 Ιανουαρίου 1924 Ο Νικόλαος
Πλαστήρας καταθέτει την «εξουσίαν της Επαναστάσεως» στην Δ´ Εθνική Συνέλευση.
|
|
25 Μαρτίου 1924 Η Εθνική Συνέλευση
κηρύττει έκπτωτη τη δυναστεία των Γλύξμπουργκ και εγκαθιδρύει πολίτευμα
Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας (επικυρώνεται με το δημοψήφισμα
της 13/4/1924).
|
|
25 Ιουνίου 1925 Με στρατιωτικό κίνημα
ο Θ. Πάγκαλος (βενιζελικός στρατηγός και βουλευτής) εξαναγκάζει την κυβέρνηση
σε παραίτηση, σχηματίζει κυβέρνηση που λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης, τροποποιεί
αυθαίρετα το Σύνταγμα και κηρύσσει δικτατο-
|
|
ρία στις 4 Ιανουαρίου 1926.
|
|
22 Αυγούστου 1926 Ο βενιζελικός
στρατηγός Γ. Κονδύλης ανατρέπει τον Πάγκαλο και αποκαθιστά τη Δημοκρατία
|
|
3 Ιουνίου 1927 Τίθεται σε ισχύ το
Σύνταγμα της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.
|
|
1928-1932 Η τελευταία κυβέρνηση του
Ε. Βενιζέλου.
|
|
5 Μαρτίου 1933 Στις εκλογές
πλειοψηφεί η αντιβενιζελική παράταξη. Ο Νικόλαος Πλαστήρας οργανώνει την
επομένη στρατιωτικό κίνημα που αποτυγχάνει, όπως και το
|
|
στρατιωτικό κίνημα της 1ης Μαρτίου
1935.
|
|
Απρίλιος-Ιούνιος 1935 Η κυβέρνηση του
Π. Τσαλδάρη (αντιβενιζελικοί) με σειρά Συντακτικών Πράξεων αναστέλλει,
καταργεί ή τροποποιεί διατάξεις του Συντάγματος.
|
|
9 Ιουνίου 1935 Οι βενιζελικοί απέχουν
από τις εκλογές.
|
7. Η δεύτερη περίοδος της
Βασιλευόμενης Δημοκρατίας (1935-1936)
|
1ο Οκτωβρίου 1935 Μετά από
στρατιωτικό πραξικόπημα του Γ. Κονδύλη (που έχει περάσει στην αντιβενιζελική
παράταξη) ο Τσαλδάρης υποχρεώνεται να καταργήσει το Σύ-
|
|
νταγμα του 1927, να επαναφέρει το
Σύνταγμα του 1864/1911 και να προκηρύξει
|
|
δημοψήφισμα για την επαναφορά της
Βασιλείας.
|
|
3 Νοεμβρίου 1935 Με άλλο ένα νόθο
δημοψήφισμα η βασιλεία επιστρέφει (με 97,88%).
|
|
25 Νοεμβρίου 1935 Ο Γεώργιος ο Β΄
επιστρέφει στην Ελλάδα.
|
|
26 Ιανουαρίου 1936 Οι εκλογές
διεξάγονται με απλή αναλογική, τα δύο κόμματα (βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί)
δεν μπορούν να σχηματίσουν πλειοψηφία και το ΚΚΕ καθίσταται ρυθμιστής.
|
|
13 Απριλίου 1936 Λαμβάνει ψήφο
εμπιστοσύνης (ως προσωρινή λύση) από τη Βουλή ο Ιωάννης Μεταξάς
(αντιβενιζελικός πολιτικός, πρώην στρατιωτικός).
|
|
8. Η
Δικτατορία της 4ης Αυγούστου (1936-1941)
|
|
4 Αυγούστου 1936 Ο Μεταξάς με τη
συναίνεση του Γεώργιου εγκαθιστά δικτατορία.
|
|
28 Οκτωβρίου 1940 Μετά το «όχι» του
Μεταξά, η Ελλάδα εμπλέκεται στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
|
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Ορισμός του Διαφωτισμού.
Είναι το πνευματικό κίνημα που ξεκινάει
στα τέλη του 17ου αι και κορυφώνεται τον 18ο αι, που
αλλιώς λέγεται και Αιώνας των Φώτων. Με τη βοήθεια του Ορθού Λόγου (λογική) ο
άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει το σύμπαν και την κοινωνία. Στόχος αυτής της
πνευματικής κίνησης είναι η γνώση, η ελευθερία και η ευτυχία
2. Ποιοι είναι οι εκπρόσωποι του
Διαφωτισμού;
Βολταίρος
( υπέρμαχος της ανεξιθρησκίας και πολέμιος του εκκλησιαστικού φανατισμού και
των απολυταρχικών καθεστώτων)
Μοντεσκιέ
( εξέτασε τα πολιτεύματα στο Πνεύμα των Νόμων και μίλησε για μοναρχία με
διάκριση των εξουσιών σε νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική)
Ρουσσό
(υπέρμαχος της λαϊκής κυριαρχίας, ριζοσπαστικές απόψεις για την παιδεία)
3. Τι γνωρίζετε για την
Εγκυκλοπαίδεια;
Ονομάζεται συστηματικό Λεξικό των
Επιστημών, των Τεχνών και των Επαγγελμάτων. Είναι ένα πολύτομο έργο (33 τόμοι)
που χρειάστηκε σχεδόν 20 χρόνια να ολοκληρωθεί. Επικεφαλής του έργου ήταν οι
Ντιντερό και Ντ’ Αλαμπέρ
4.Τι γνωρίζετε για την άλωση της
Βαστίλλης;
Ο Λουδοβίκος συγκέντρωσε στρατό για να
διαλύσει τη συντακτική συνέλευση, ενώ απομάκρυνε ξανά το Νεκέρ από την εξουσία.
Ο λαός ξεσηκώθηκε και στις 14 Ιουλίου κατέλαβε τη Βαστίλλη, τόπος φυλάκισης
πολιτικών κρατουμένων .
5. Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του
Ανθρώπου και του Πολίτη.
Η Συντακτική Συνέλευση καταργεί τα
φεουδαρχικά προνόμια και στις 26 Αυγούστου 1789 ψηφίζει τη Διακήρυξη των
Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη. Αναγνωρίζεται το δικαίωμα της ισότητας
και της ελευθερίας και το απαραβίαστο της ιδιοκτησίας. Καταργεί τους τίτλους
ευγενείας και κηρύσσει ότι όλοι οι πολίτες ανάλογα με τις ικανότητές τους
μπορούν να συμμετέχουν σε όλα τα αξιώματα.
6. Σύνταγμα του 1791
Καθιερώνει τη συνταγματική μοναρχία.
Προβλέπει ότι η εκτελεστική εξουσία ασκείται από το βασιλιά, ενώ η νομοθετική
από τη Συνέλευση. Αναγνωρίζει πολιτικά δικαιώματα σε όσους πολίτες έχουν
περιουσία και πληρώνουν φόρους. Η δικαστική εξουσία θεωρείται ανεξάρτητη. Αν ο
βασιλιάς δε δέχεται να επικυρώσει νόμο της Συνέλευσης, μπορεί να παρέμβει ο
λαός. Υπάλληλοι και δικαστές πλέον εκλέγονται και δε διορίζονται από το
βασιλιά.
7. Η τάξη των Φαναριωτών
Στο Φανάρι της Κων/πολης συγκεντρώθηκαν
εκκλησιαστικοί και λαϊκοί αξιωματούχοι, που ανήκουν σε παλιές αρχοντικές
οικογένειες. Ονομάζονται Φαναριώτες, είναι μορφωμένοι και γλωσσομαθείς.
Γνωρίζουν ευρωπαϊκές γλώσσες, που το Κοράνι απαγορεύει στους Μουσουλμάνους να
μιλούν και αραβικές και αυτό τους καθιστά πολύτιμους για την οθωμανική
αυτοκρατορία. Υπηρέτησαν ως διερμηνείς σε πρεσβείες, ανέλαβαν διοικητικές θέσεις
και επιβλήθηκαν τόσο στους Τούρκους, όσο και τους Έλληνες. Υπηρέτησαν ως:
Διερμηνείς
της Υψηλής Πύλης
Δραγουμάνοι
του στόλου
Στο
σύνολό τους εξυπηρέτησαν τον Ελληνισμό:
Περιόρισαν
τις αυθαιρεσίες της τουρκικής εξουσίας
Προστάτευσαν
τον ελληνικό πληθυσμό σε περιπτώσεις εξέγερσης
Ενδιαφέρθηκαν
για την παιδεία ιδρύοντας σχολές, όπως Ελληνικές Ακαδημίες στο Βουκουρέστι και
το Ιάσιο.
Χρηματοδότησαν
εκδόσεις βιβλίων και μεταφράσεις
8. Το σώμα των αρματολών
Αποστολή των αρματολών είναι η φύλαξη
των παραμεθόριων περιοχών, των ορεινών διαβάσεων και των εμπορικών δρόμων. Οι
αρματολοί ήταν Έλληνες, που ήταν υποχρεωμένοι να μην εγκαταλείπουν την περιοχή
τους. Ήταν απαλλαγμένοι από φόρους ή την υποχρέωση να δίνουν τα παιδιά τους στο
παιδομάζωμα. Με το πέρασμα των χρόνων συνεργάζονται με τους κλέφτες, ενώ συχνά
τάσσονται με το μέρος των επαναστατών σε εξεγέρσεις.
9. Το σώμα των Κλεφτών
Οι λόγοι που οδήγησαν στη δημιουργία
αυτού του σώματος ήταν οι εξής:
Η
προσβολή της οικογενειακής τιμής
Το
παιδομάζωμα
Η βαριά
φορολογία
Οι
Έλληνες αποσύρονταν σε ορεινές περιοχές της Ελλάδος και επιδίδονταν σε λεηλασίες
Τούρκων και Ελλήνων πλουσίων. Τους ξεχωρίζει από τους κοινούς κλέφτες το μίσος
εναντίον των κατακτητών. Επειδή η οθωμανική αυτοκρατορία αδυνατεί να τους εξοντώσει,
τους στρατολογεί εντάσσοντάς τους στο σώμα των αρματολών. Ο λαός θα τους δει
σαν υπερασπιστές του εναντίον του ζυγού, παρόλο που οι ίδιοι δεν το έχουν
συνειδητοποιήσει.
10.Η συνθήκη του Κιουτσούκ Καιναρτζή
Την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης
γίνεται ο δεύτερος Ρωσοτουρκικός πόλεμος, στον οποίο θα πάρουν μέρος και οι
Έλληνες στο πλευρό των Ρώσων. Ο πόλεμος θα λήξει με τη συνθήκη του Κιουτσούκ –
Καιναρτζή (1774). Σύμφωνα με αυτήν :
Τα νησιά
του Αιγαίου περνούν ξανά στα χέρια του Σουλτάνου
Οι
Έλληνες που πολέμησαν στο πλευρό των Ρώσων πήραν αμνηστία
Τα
ελληνικά πλοία μπορούν να ταξιδεύουν με ρώσικη σημαία
Με τη
συνθήκη αυτή, επιταχύνεται η οικονομική ανάπτυξη των υπόδουλων Ελλήνων
11. Νεοελληνικός Διαφωτισμός
Είναι η διάδοση των Ιδεών του
διαφωτισμού στην Ελλάδα και η πνευματική και εθνική αφύπνιση των υπόδουλων που
πραγματοποιήθηκε από τα μέσα του 18ου αι ως το 1830
12. Ρήγας Φεραίος
Ο Ρήγας επηρεάστηκε από τον Ευρωπαϊκό
Διαφωτισμό και τη Γαλλική επανάσταση και έδρασε στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.
Οραματιζόταν την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών εναντίον των Τούρκων και την
ίδρυση μιας παμβαλκανικής δημοκρατίας με κυρίαρχο το ελληνικό στοιχείο.
Μετέφρασε πολλά σημαντικά έργα, ενώ έγραψε
το Θούριο (επαναστατική προκήρυξη), το Σύνταγμα και τη Χάρτα της Ελλάδος.
Συνελήφθη στην Αυστρία και εκτελέστηκε στο Βελιγράδι το 1798 μαζί με τους Συνεργάτες
του.
13. Αδαμάντιος Κοραής
Είναι γνωστός για τη μετακένωση , δηλ,
τη μετάδοση των ευρωπαϊκών ιδεών στην Ελλάδα. Μετέφρασε έργα ξένων φιλοσόφων,
εξέδωσε αρχαίους συγγραφείς, εξέφρασε τις πρωτοποριακές απόψεις του για την
ελληνική γλώσσα.
14. Οι βασικότεροι εκπρόσωποι του
Νεοελληνικού Διαφωτισμού
Ρήγας
Φεραίος
Αδαμάντιος
Κοραής
Κοσμάς ο
Αιτωλός
Ευγένιος
Βούλγαρης
Δημήτριος
Καταρτζής
Ιώσηπος
Μοισιόδακας
15.Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας
Το 1814 στην Οδυσσό της Ρωσίας, οι
Σκουφάς, Τσακάλωφ και Ξάνθος ίδρυσαν τη Φιλική Εταιρία, η οποία ανέλαβε την
οργάνωση του επαναστατικού αγώνα. Με απόλυτη μυστικότητα άρχισαν να ορκίζονται
τα μέλη της που σιγά – σιγά ανήρθαν σε χιλιάδες. Οι ιδρυτές παρουσιάζονταν ως
Ανώτατη Αρχή, που κανείς δεν ήξερε ποια ήταν.
Το 1818 η έδρα της Φιλικής Εταιρίας
μεταφέρθηκε στην Κων/πολη και η αρχηγία προτάθηκε στον Ιωάννη Καποδίστρια, ο
οποίος όμως αρνήθηκε, μια και ήταν υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας και βοηθούσε
τους Έλληνες από τη θέση αυτή. Τότε η ανώτατη αρχή στράφηκε στον Αλέξανδρο
Υψηλάντη, ο οποίος δέχτηκε και ανέλαβε Γενικός Επίτροπος της Αρχής.
16. Η Πρώτη Εθνική Συνέλευση ( 1821
– 1822)
Η πρώτη εθνοσυνέλευση άρχισε τις
εργασίες της στην Επίδαυρο, όπου ψηφίστηκε το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδας,
όπου αποτελεί το πρώτο ελληνικό σύνταγμα. Έχει μείνει γνωστό σα Σύνταγμα της
Επιδαύρου και προβλέπει:
Η
εξουσία χωρίζεται σε δυο σώματα, στο Εκτελεστικό και το Βουλευτικό
Το
Δικαστικό σώμα είναι ανεξάρτητο.
Προβλέπεται
αβασίλευτο πολίτευμα, γεγονός τολμηρό για την Ευρώπη της εποχής αυτής. Το
κείμενο του Συντάγματος της Επιδαύρου έχει επηρεαστεί από τη γαλλική επανάσταση
και τα συντάγματα της Γαλλίας. Πρόεδρος του εκτελεστικού ορίζεται ο Αλ. Μαυροκορδάτος,
πρόεδρος του βουλευτικού ο Δημ. Υψηλάντης. Όμως, η πλειοψηφία του βουλευτικού
σώματος αποτελείται στην πλειοψηφία του από προκρίτους, που ήταν όργανα του
Μαυροκορδάτου και οι οποία μοιραία παραγκωνίζουν τον Υψηλάντη. Πολλοί αγωνιστές
της επανάστασης αποκλείονται και ο Μαυροκορδάτος κάνει φανερές τις προθέσεις
του να αποκτήσει τον έλεγχο της διοίκησης.
17.Η Δεύτερη Εθνική Συνέλευση (1823)
Ενώ οι Τούρκοι οργάνωναν την αντεπίθεσή
τους, οι Μεγάλες Δυνάμεις ενεργούσαν εναντίον της Ελληνικής Επανάστασης και ο
εμφύλιος πόλεμος απειλούσε άμεσα τους Έλληνες, ξεκίνησε η δεύτερη
Εθνοσυνέλευση. Ψηφίστηκε ο Νόμος της Επιδαύρου, όπου ενισχύει την κεντρική
εξουσία, αλλά και κατοχυρώνει τις ατομικές ελευθερίες.
18.Ποια ήταν τα αίτια του εμφυλίου
πολέμου;
Προσωπικές
φιλοδοξίες πολιτικών
Αντιθέσεις πολιτικών – στρατιωτικών
Οικονομικά
και πολιτικά συμφέροντα
19. Γ’ Εθνική Συνέλευση
Αρχίζει τις εργασίες της τον Απρίλιο του
1826 στην Επίδαυρο. Η είδηση της πτώσης του Μεσολογγίου ανάγκασε τη διακοπή των
εργασιών. Μέχρι την επανέναρξη, τη διακυβέρνηση ασκεί η Διοικητική Επιτροπή της
Ελλάδας με πρόεδρο για το Ζαΐμη. Η
επιτροπή αυτή αναθέτει την αρχηγία του στρατού της Πελοποννήσου στον Κολοκοτρώνη
και της Στερεάς στον Καραϊσκάκη.
Οι εργασίες θα ξαναρχίσουν το Μάρτη του
1827 με την Ελλάδα να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, όπως ακαλλιέργητα
χωράφια, πλήθος προσφύγων, κατεστραμμένα χωριά. Όμως, οι Ευρωπαίοι φρόντιζαν
για τα συμφέροντα της Ελλάδας, κάτι που αναπτέρωνε το ηθικό.
Αποφασίζει ότι κυβερνήτης της Ελλάδας
για επτά χρόνια θα είναι ο Ιωάννης Καποδίστριας, ενώ αποκαθιστά το Δημήτριο
Υψηλάντη. Η αρχηγία του στρατού και του στόλου ανατίθεται σε Άγγλους
στρατηγούς. Τέλος θα ψηφίσει το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος.
20.Το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης
(1826)
Η Ρωσία προτείνει την ίδρυση τριών
ηγεμονιών στην Ελλάδα (1824), όμοια με τις Παραδουνάβιες ηγεμονίες:
Στην
Πελοπόννησο
Στην
Αττική, Βοιωτία και Θεσσαλία
Στη
δυτική Στερεά και την Ήπειρο
Το
σχέδιο απορρίπτεται από τις Μεγ. Δυνάμεις, την Τουρκία και την Ελλάδα. Όμως, το
1826 Αγγλία και Ρωσία υπέγραψαν το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης, το πρώτο διπλωματικό
κείμενο, με το οποίο αναγνωρίζεται το δικαίωμα για πολιτική ανεξαρτησία στους
Έλληνες. Προέβλεπε:
την
ίδρυση αυτόνομου κράτους με την ονομασία Ελλάς
την
καταβολή φόρου υποτέλειας στο σουλτάνο
τον
καθορισμό των συνόρων από τις δυο δυνάμεις σε συνεργασία με Αυστρία, Γαλλία,
Πρωσία
21.Η Ιουλιανή Σύμβαση (1827)
Η Αυστρία και η Πρωσία απέρριψαν το
Πρωτόκολλο της Πετρούπολης, ενώ η Γαλλία το δέχτηκε. Οι τρεις δυνάμεις –
Αγγλία, Γαλλία , Ρωσία – υπέγραψαν τη Σύμβαση του Λονδίνου, τον Ιούλιο του
1827, που επαναλαμβάνει τις ρυθμίσεις του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης. Με τη
σύμβαση αυτή προβλέπονται μέτρα για εξαναγκασμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας να
δεχτεί τη Σύμβαση. Ένα από αυτά είναι η αποστολή ναυτικής δύναμης στην
Πελοπόννησο.
22.Η ναυμαχία του Ναβαρίνου (1827)
Με τη λήξη της προθεσμίας προς τους
Τούρκους για την αποδοχή της Ιουλιανής Σύμβασης, ο συμμαχικός στόλος έλαβε την
εντολή να εμποδίσει τις επιχειρήσεις στα παράλια της Πελοποννήσου. Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος
βρισκόταν στον κόλπο του Ναβαρίνου και ο Ιμπραήμ δεν αποχωρούσε χωρίς εντολή
από το Σουλτάνο. Στις 8 Οκτωβρίου οι Αιγύπτιοι άνοιξαν πυρ εναντίον αγγλικού
πλοίου και η σύγκρουση γενικεύτηκε, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή
του τουρκοαιγυπτιακού στόλου. Η ναυμαχία αυτή ήταν η αρχή διπλωματικών και
πολιτικών εξελίξεων για το ελληνικό ζήτημα.
23.Σε τι κατάσταση βρήκε ο
Καποδίστριας την Ελλάδα;
Η
Πελοπόννησος βρισκόταν στα χέρια του Ιμπραήμ
Η Στερεά
Ελλάδα ήταν υπό τον έλεγχο του Κιουταχή.
Το
Αιγαίο μαστίζεται από τους πειρατές
Η Γ’
Εθνοσυνέλευση έληξε χωρίς αποτέλεσμα
Η Ελλάδα
αποτελείται από το Ναύπλιο και μερικά νησιά
24.Τα μέτρα για τη διοίκηση
Ιδρύεται
η Προσωρινή Διοίκηση της Επικράτειας (1828)
Η
νομοθετική εξουσία ασκείται από τον Κυβερνήτη και τον Πανελλήνιο, που αποτελείται
από 27 μέλη
25.Τα μέτρα για την οικονομική
ανόρθωση
Ο Καποδίστριας προσπάθησε, μα απέτυχε να
λάβει δάνειο από την Αγγλία. Προσπάθησε λοιπόν να ανορθώσει την οικονομία με
τον περιορισμό των εξόδων και την αύξηση των εσόδων:
Σύστημα
δεκάτης
Είσπραξη
τελωνειακών δασμών
Νέες
μέθοδοι καλλιέργειας
Ίδρυση
Γεωργικής Σχολής και Αγροκηπίου στην Τίρυνθα
Ίδρυση
εθνικής χρηματιστικής τράπεζας
Κυκλοφορία
εθνικού νομίσματος ( φοίνικας)
Ωστόσο,
επικρίθηκε επειδή δεν πραγματοποίησε αναδασμό στους ακτήμονες. Ο λόγος που δεν
το έκανε ήταν το γεγονός ότι η εθνική γη ήταν υποθηκευμένη για τα δάνεια του
1824 και 1825.
26.Η στρατιωτική οργάνωση
Ο κυβερνήτης αντελήφθη ότι έπρεπε να
οργανώσει τακτικό στρατό για να αντιμετωπίσει τις δύσκολες καταστάσεις. Ανέθεσε
λοιπόν στον Υψηλάντη να συγκεντρώσει τα άτακτα στρατεύματα.
Δημιούργησε
χιλιαρχίες, μονάδες ιππικού και πεζικού
Δημιούργησε
το Λόχο των Ευελπίδων για τη στελέχωση του μελλοντικού στρατού
Ανέθεσε
το ξεκαθάρισμα των ελληνικών θαλασσών από την πειρατεία στον Ανδρέα Μιαούλη
Όλα αυτά
είχαν αποτελέσματα, με διαδοχικές νίκες σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα
27.Εκπαιδευτικό Σύστημα
Ίδρυση
ορφανοτροφείου στην Αίγινα:
3
αλληλοδιδακτικά σχολεία
3
σχολεία ελληνικών μαθημάτων
πολλά
χειροτεχνεία
Ίδρυση
κεντρικού σχολείου, που προετοιμάζει τους σπουδαστές για ανώτερες σπουδές
Ίδρυσε
το Πρότυπον Αγροκήπιον ( γεωργική σχολή )
Ο
Καποδίστριας επικρίθηκε επειδή δεν ίδρυσε σχολές ανώτατης εκπαίδευσης. Ο ίδιος βέβαια πίστευε ότι
προϋπόθεση για λειτουργία πανεπιστημίου ήταν η ύπαρξη απόφοιτων μέσης
εκπαίδευσης
28.Εξωτερική πολιτική του
Καποδίστρια
Στόχος του Καποδίστρια ήταν να βελτιώσει
τους όρους για την επέκταση των συνόρων του νεοσύστατου κράτους. Μετά από
πολλές διαβουλεύσεις και διπλωματικές ενέργειες του υπογράφηκαν οι εξής
συνθήκες:
Πρωτόκολλο
Λονδίνου (1828) = Πελοπόννησος, κοντινά νησιά και Κυκλάδες ανήκουν στην Ελλάδα
υπό προσωρινή εγγύηση
Πρωτόκολλο
Λονδίνου (1830) = Πελοπόννησος, νησιά, Στερεά Ελλάδα και Εύβοια ανήκουν στην
Ελλάδα
1831: τα σύνορα ορίζονται στη γραμμή
Αμβρακικού – Παγασητικού κόλπου, αλλά δυστυχώς ο πρωτεργάτης αυτού του
επιτεύγματος, ο Καποδίστριας δεν πρόλαβε να δει τα αποτελέσματα των
διπλωματικών του ενεργειών, αφού δολοφονήθηκε λίγο νωρίτερα.
29. Τι ονομάζουμε Βιομηχανική
επανάσταση;
Η μετάβαση από την αγροτική και
χειροτεχνική οικονομία προς τη μαζική μηχανική παραγωγή ονομάστηκε βιομηχανική
επανάσταση, γιατί επέφερε δραματική μεταβολή στην οικονομική ζωή και στις οικονομικές
και κοινωνικές σχέσεις.
30. Η περίοδος της Αντιβασιλείας
Ο Όθωνας έφτασε στην Ελλάδα το 1833.
Μέχρι την ενηλικίωσή της την εξουσία ασκεί τριμελής Αντιβασιλεία, ο
Άρμανσμπέργκ, ο Μάουερ και ο Έυντεκ. Αν και ήταν εξαιρετικά έμπειροι έκαναν το
λάθος να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν θεσμούς δυτικού τύπου, κάτι που ερχόταν σε
αντίθεση με τις προσδοκίες των Ελλήνων, και οδήγησε σε αντίδραση και διώξεις (
δίκη Κολοκοτρώνη)
31. Η επανάσταση της 3ης
Σεπτεμβρίου 1843
Όταν ο Όθωνας ανέλαβε την εξουσία
κυβέρνησε αυταρχικά, προκαλώντας δυσφορία. Τα προβλήματα συνεχώς αυξάνονταν, ο
αγροτικός πληθυσμός υπέφερε, οι αγωνιστές της επανάστασης παραγκωνίστηκαν και
οι ξένοι αναμειγνύονταν πλέον απροκάλυπτα
στα εσωτερικά του κράτους. Όλα αυτά οδήγησαν στη δημιουργία μυστικών
εταιριών εναντίον του απολυταρχικού καθεστώτος.
Όλοι θεωρούν πως τα προβλήματα θα
εκλείψουν με τη παραχώρηση Συντάγματος. Την ιδέα υποστηρίζουν, πάντα
παρασκηνιακά, και οι Μεγάλες Δυνάμεις η κάθε μια για να αυξήσει την επιρροή στην Ελλάδα. Τη
νύχτα προς 3η Σεπτεμβρίου
πραγματοποιήθηκε εξέγερση με οργανωτές τον Δημ. Καλλέργη και το Μακρυγιάννη.
Λαός και στρατιωτικοί συγκεντρώθηκαν
στην πλατεία Ανακτόρων, που μετονομάστηκε σε πλατεία Συντάγματος και σχημάτισαν
νέα κυβέρνηση. Ζητήθηκε από τον Όθωνα να σχηματίσει Εθνική Συνέλευση για να
συζητήσει το Σύνταγμα. Ο Όθωνας αρχικά αρνήθηκε, ωστόσο υποχώρησε.
Το Σύνταγμα ψηφίστηκε το Μάρτη του 1844.
Ήταν συντηρητικό σε σχέση με τα επαναστατικά συντάγματα. Την εκτελεστική
εξουσία ασκεί ο βασιλιάς, που έχει δικαίωμα να ορίζει ή να παύει υπουργούς
χωρίς την έγκριση της Βουλής. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το βασιλιά, τη
Βουλή και τη Γερουσία. Ωστόσο, από το σύνταγμα κατοχυρώνονται η ισότητα στο
νόμο, η ελευθερία του τύπου και η κατάργηση της δουλείας και των βασανιστηρίων.
32. Τι ονομάζουμε Μεγάλη Ιδέα;
Είναι η ανάγκη αποκατάστασης και
απελευθέρωσης όλων των υπόδουλων Ελλήνων και η απελευθέρωση όλων των εδαφών που
κατέχει η Οθωμανική αυτοκρατορία. Ο όρος διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον
Ιωάννη Κωλέττη το 1843 και θα γινόταν το σύνθημα και η πολιτική των Ελλήνων
στις επόμενες δεκαετίες
33. Το σύνταγμα του 1864
Διαφέρει σημαντικά από το προηγούμενο,
είναι πιο φιλελεύθερο, καθώς καταργεί τη Γερουσία, περιορίζει τη δύναμη του
βασιλιά και δίνει περισσότερη εξουσία στο λαό. Δίνεται καθολικό δικαίωμα ψήφου
σε όλους τους άντρες από το 21ο έτος της ηλικίας τους. Η εκτελεστική
εξουσία ασκείται από το βασιλιά και τους υπουργούς
34. Το κίνημα στο Γουδί
Η άθλια πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα,
οι τουρκικές προκλήσεις, ο ατυχής πόλεμος του 1897 και η εθνική ταπείνωση,
οδήγησαν σε δυσφορία του ελληνικού λαού. Ομάδα αξιωματικών σχηματίζει το
Στρατιωτικό Σύνδεσμο με στόχο την αναδιοργάνωση του στρατού, μεταρρυθμίσεις στη
διοίκηση, την εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη και την οικονομία. Όταν τα αιτήματα του
συνδέσμου δε γίνονται δεκτά από την κυβέρνηση, τότε σημειώθηκε στάση στους
στρατώνες στο Γουδί και απείλησαν με επανάσταση. Η κυβέρνηση τότε παραιτήθηκε
και ο νέος πρωθυπουργός Κυρ. Μαυρομιχάλης δέχτηκε τα αιτήματα του Συνδέσμου και
κάλεσε σε βοήθεια τον Ελ Βενιζέλο
35. Ποιοι ήταν οι συνασπισμοί που είχαν σχηματιστεί στην Ευρώπη
στις αρχές του 20ου αι;
Ο εθνικισμός που έχει αρχίσει να
αναπτύσσεται σε όλη την Ευρώπη, κυρίως όμως στη Βαλκανική χερσόνησο και η
κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας είχε οδηγήσει στη δημιουργία μεγάλων
συνασπισμών στην Ευρώπη, που με κάθε μέσω θα προσπαθούσαν να επωφεληθούν από
τις καταστάσεις. Αυτοί ήταν:
Τριπλή
Συμμαχία ή Δυνάμεις του Άξονα ( Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία)
Τριπλή
Συνεννόηση ή Αντάντ ( Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία)
Βαλκανική
αμυντική συμμαχία ( Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο) , που δημιουργήθηκε
για να αντιμετωπίσει τις διώξεις των Νεότουρκων και να διεκδικήσει εδάφη της
Βαλκανικής.
36. Η συνθήκη του Λονδίνου (1913)
Είναι η συνθήκη με την οποία λήγει
ουσιαστικά ο Α’ Βαλκανικός πόλεμος, που έγινε ανάμεσα στο βαλκανικό συνασπισμό
και την Τουρκία. Η Τουρκία ζητά συνθηκολόγηση και πραγματοποιείται διάσκεψη
ειρήνης στο Λονδίνο. Σύμφωνα μ’ αυτήν:
Η
Τουρκία έπρεπε να εγκαταλείψει τα ευρωπαϊκά εδάφη, ως τη Θράκη
Οι
Μεγάλες δυνάμεις θα καθόριζαν την τύχη των νησιών του Αιγαίου και της χερσονήσου
του Άθω
Το καθεστώς
της Αλβανίας θα καθοριστεί επίσης από τις Μεγ. Δυνάμεις
Η Ιταλία
αρνείται να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα, που έχει ήδη καταλάβει.
37. Η συνθήκη του Βουκουρεστίου
(1913)
Ο Β’ Βαλκανικός πόλεμος γίνεται τον ίδιο
χρόνο ανάμεσα στη Βουλγαρία και τις υπόλοιπες Βαλκανικές χώρες, λόγω της
προκλητικής στάσης στης πρώτης. Οι Βούλγαροι αναγκάζονται να ζητήσουν συνθήκη
ειρήνης και υπογράφεται στο Βουκουρέστι. Σύμφωνα με αυτή, καθορίζονται τα
σύνορα Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Σερβίας. Συγκεκριμένα, τα σύνορα του
Ελλ. Κράτους φτάνουν στη λίμνη της Πρέσπας, στο όρος Μπέλες και στον ποταμό
Νέστο. Με συμφωνία που υπογράφηκε στη Φλωρεντία, η Βορ. Ήπειρος παραχωρείται
στην Αλβανία.
38. Αίτια Α’ Παγκοσμίου Πολέμου
-Αύξηση
οικονομική δύναμης κι επιρροής της Γερμανίας σε Ασία, Αφρική κι Ευρώπη, που
ενοχλεί τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές δυνάμεις
-Ραγδαία
ανάπτυξη της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας που προκαλεί ανησυχία στην Ευρώπη
-Μέτρα
της Γερμανίας για την κατεχόμενη Γαλλική Αλσατία, που προκαλούν την αντίδραση της
Γαλλίας
-Προσάρτηση
Βοσνίας – Ερζεγοβίνης στην Αυστρία, που προκαλεί αντιδράσεις στη Ρωσία
-Το νέο
καθεστώς στα Βαλκάνια, στέκεται εμπόδιο στα οικονομικά σχέδια των δυνάμεων του
Άξονα
39. Ποια ήταν η αφορμή για το
ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου;
Όταν ο διάδοχος του αυστριακού θρόνου
Φερδινάνδος και η γυναίκα του δολοφονήθηκαν
από Βόσνιο φοιτητή στη Σερβία, η Αυστρία κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία,
συμπαρασύροντας τις χώρες της Ευρώπης και γρήγορα και άλλες χώρες
40. Ποιες ήταν οι αντίπαλες δυνάμεις
στον πόλεμο;
Κεντρικές
δυνάμεις ( Αυστρία, Γερμανία, Βουλγαρία, Τουρκία)
Δυνάμεις
της Αντάντ ( Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ρουμανία, Σερβία, Ελλάδα, Ιαπωνία, ΗΠΑ)
41. Ο Εθνικός Διχασμός
Ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος,
γερμανόφιλος, επιμένει ότι η Ελλάδας πρέπει να κρατήσει μια ουδέτερη στάση στον
πόλεμο αυτό, ο πρωθυπουργός Βενιζέλος είναι υπέρ της συμμετοχής των Ελλήνων
στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, για να διεκδικήσουν τα εδάφη που ήθελαν στην
περιοχή. Όταν η Τουρκία μπήκε στον πόλεμο, ο Κων/νος επιμένει στην ουδετερότητα
και ο Βενιζέλος παραιτείται. Η επιμονή και των δυο ανδρών οδηγεί στον εθνικό
διχασμό. Οι δυνάμεις της Αντάντ παραβιάζουν την ελληνική ουδετερότητα και οι
εχθροί εισβάλουν στα ελληνικά εδάφη. Ακόμα και τώρα όμως ο βασιλιάς αρνείται να
εμπλακεί η Ελλάδα στον πόλεμο. Έτσι ο Βενιζέλος πραγματοποιεί στρατιωτικό
κίνημα στη Θεσσαλονίκη, σχηματίζει εκεί κυβέρνηση και η Ελλάδα χωρίζεται σε δύο
κράτη, των Αθηνών και της Θεσ/νίκης. Η στάση των Αγγλογάλλων αναγκάζει σε
παραίτηση τον Κων/νο και η κυβέρνηση Βενιζέλου εγκαθίσταται στην Αθήνα και
κηρύσσει τον πόλεμο στις Κεντρικές δυνάμεις.
42. Η συνθήκη του Νειγύ (1919)
Με τη λήξη του πολέμου και τη νίκη της
Αντάντ πολλές συνθήκες ειρήνης υπογράφονται στην Ευρώπη. Δύο αφορούν την
Ελλάδα. Με τη συνθήκη του Νειγύ, η Βουλγαρία τη Δυτ. Θράκη στην Ελλάδα και
εδάφη στη Ρουμανία και τη Σερβία. Ακόμα αποφασίζεται η δυνατότητα μετακίνησης
βουλγαρικών και ελληνικών πληθυσμών αντίστοιχα στα εδάφη των δύο κρατών.
43. Η συνθήκη των Σεβρών ( 1920)
Η συνθήκη αυτή αφορά κυρίως την Ελλάδα,
καθώς αναφέρεται σε εδάφη της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η Τουρκία οφείλει να:
-Παραχωρήσει
στην Ελλάδα την Ίμβρο και την Τένεδο και την ανατολική Θράκη ως την
Αδριανούπολη
-Παραχωρήσει
τα Δωδεκάνησα στους Ιταλούς
-Επιτρέψει
την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στα στενά του Ελλησπόντου
-Παραδώσει
την διοίκηση της Σμύρνης και των γύρω περιοχών στην Ελλάδα για πέντε χρόνια
-Δεν
ξεκαθαρίζεται το ζήτημα της Βορ. Ηπείρου, η οποία τελικά δίνεται στην Αλβανία
το 1921
44. Ο Ελληνισμός της Μ. Ασίας και του
Πόντου
Το ελληνικό στοιχείο στις περιοχές αυτές
ήταν πάρα πολύ ισχυρό, παρ’ όλες τις διώξεις που υφίσταντο κατά καιρούς από του
Τούρκους ( πολλοί χάθηκαν στα Τάγματα Εργασίας ενώ εξίσου μεγάλος αριθμός
αναγκάστηκε να μετακινηθεί στο εσωτερικό της
Μ. Ασίας ή να καταφύγουν στη Ρωσία). Η ελληνική κοινότητα εκεί είχε
αναπτύξει μια πολύ ισχυρή οικονομία και πολιτισμό.
45. Ποιες αντιδράσεις προκάλεσε η
απόβαση του Ελληνικού στρατού στη Σμύρνη το 1919;
Ο ελληνικός στρατός αποβιβάζεται στην
περιοχή της Σμύρνης για να προστατεύσει τους Έλληνες από τον τουρκικό στρατό
και γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό από την ελληνική κοινότητα. Παράλληλα όμως
είχε σαν αποτέλεσμα την αναζωπύρωση των διώξεων και του τουρκικού εθνικισμού
και επικεφαλής τον Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος θα μεταφέρει την πρωτεύουσα στην
Άγκυρα και θα αναδιοργανώσει τον τουρκικό στρατό, για να στραφεί εναντίον των
Ελλήνων.
46. Ο μικρασιατικός πόλεμος
Ο Βενιζέλος για να αντιμετωπίσει τις
τουρκικές επιθέσεις ζήτησε άδεια από τις Μ. Δυνάμεις να εμπλακεί σε πόλεμο.
Αυτές όμως αρνήθηκαν να συμμετάσχουν κι έτσι η Ελλάδα επωμίστηκε μόνη της το
βάρος αυτού του πολέμου. Οι απώλειες στην οικονομία και το στρατό ήταν μεγάλες
και η Ελλάδα διχάστηκε για άλλη μια φορά σε φιλοβασιλικούς και Βενιζελικούς. Ο Βενιζέλος έχασε τις
εκλογές και η νέα κυβέρνηση επανέφερε στο θρόνο τον έκπτωτο βασιλιά Κων/νο.
Αυτό έδωσε την αφορμή στις Μ Δυνάμεις, που ήδη είχαν κλείσει εμπορικές
συμφωνίες με την Τουρκία, να
εγκαταλείψουν εντελώς την Ελλάδα. Αν και η νέα κυβέρνηση του Δ Γούναρη είχε
υποσχεθεί να σταματήσει τον πόλεμο, τον συνέχισε και προχώρησε πέρα από τις
περιοχές που προστάτευε, σε εδάφη της Τουρκίας. Η κούραση και η αδυναμία
ανεφοδιασμού του ελληνικού στρατού και η οργανωμένη αντεπίθεση των Τούρκων τον
Αύγουστο του 1922, οδήγησε στην άτακτη υποχώρηση και πανωλεθρία των Ελλήνων και
στην καταστροφή της Σμύρνης και τη σφαγή χιλιάδων Ελλήνων.
47. Πολιτικές συνέπειες
Μικρασιατικής καταστροφής στην Ελλάδα.
Η
κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη παραιτείται
Η νέα
κυβέρνηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση
Σημειώνεται
στρατιωτικό κίνημα στη Χίο και τη Λέσβο με επικεφαλής τους Πλαστήρα, Γονατά,
Φωκά
Ο
Κων/νος άλλη μια φορά παραιτείται κι εγκαταλείπει την Ελλάδα, αφήνοντας στο
θρόνο το Γεώργιο Β’
48. Η Συνθήκη της Λοζάνης (1923)
Η Ελλάδα αναγκάζεται να ζητήσει
συνθηκολόγηση και ο Βενιζέλος έρχεται στην Ελλάδα να διαπραγματευτεί με τους
Τούρκους τους όρους της Συνθήκης. Η συνθήκη που υπογράφεται στη Λοζάνη
προβλέπει:
Η Ελλάδα
χάνει οριστικά την Ίμβρο την Τένεδο και την Ανατολική Θράκη
Ως σύνορο
Ελλάδος Τουρκίας ορίζεται ο ποταμός Έβρος
Ο
Εύξεινος Πόντος και η Μ Ασία παραδίδονται οριστικά στην Τουρκία
Προβλέπεται
η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ των δύο χωρών (εξαιρούνται οι
Μουσουλμάνοι της Θράκης και οι Έλληνες της Κων/πολης
ΠΗΓΕΣ
1. Αφού αντιπαραβάλετε
τις πηγές α και β, να καταγράψετε τις θέσεις που διατυπώνονται σε αυτές.
|
Δύο αντίθετες
απόψεις για τον Ι. Καποδίστρια και το έργο του
α. Η άποψη του
Ιωάννη Κωλέττη, αρχηγού του γαλλικού κόμματος
Απομάκρυνε [ενν. ο
Καποδίστριας] από τα πράγματα όλους τους αρχηγούς των Ελλήνων, όλους τους
επιρροή έχοντας και όλους τους πεπαιδευμένους [...], κατεπάτησεν [...] τα
ψηφίσματα της εν Άργει Εθνοσυνελεύσεως, καταφρόνησε τα δίκαια του πολίτου,
κατέτρεξε την ελευθεροτυπία, σύστησε και διοργάνωσε δικαστήρια καθ’ όλην την
έκτασιν εξηρτημένα από την θέλησίν του˙ εμψύχωσε την κακοήθεια, την επιβουλήν,
την προδοσία.
Πηγή: Β. Κρεμμυδάς, Ο πολιτικός Ιωάννης Κωλέττης, Τυπωθήτω, Αθήνα 2000, σ.
165.
β. Η άποψη του
Εΰνάρδου, φιλέλληνα συνεργάτη του Καποδίστρια
Ο ενάρετος ανήρ [...]
όστις εθυσίασε το παν διά την πατρίδα του, απέθανε θύμα ιδιαιτέρας εκδικήσεως
[...]. Οι Έλληνες πάσης φατρίας θέλουν γνωρίσει αργότερα την αμέτρητον
ζημίαν, την οποίαν υπέφερον, θέλουν ιδεί εντός ολίγου, ότι δεν υπάρχει άνθρωπος
ικανός ν’ αναπληρώση την έλλειψιν του Κόμητος Καποδίστρια, και όταν εξετάσουν
όλα όσα έπραξε διά την πατρίδα του, θέλουν τον αναγνωρίσει ως τον αγαθώτερον
άνθρωπον.
Πηγή: Ιστορία του ελληνικού έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμ. ΙΒ’, σ. 562.
|
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τα δύο συγκεκριμένα κείμενα παραθέτουν δύο αντίθετες εικόνες του Ι.
Καποδίστρια. Στο πρώτο από αυτά, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί ένα δριμύ « κατηγορώ»
εναντίον του κυβερνήτη. Ο Ι. Κωλέττης ασκεί έντονη κριτική σε βάρος του Καποδίστρια
κατηγορώντας τον ότι καταπάτησε τα δικαιώματα των Ελλήνων με τη συγκρότηση ενός
δεσποτικού και ανελεύθερου συστήματος προσωπικής διακυβέρνησης. Η ουσία, όμως
και η πραγματική αιτία της οργής του Κωλέττη μάλλον βρίσκεται στην αρχική
αναφορά, κατά την οποία ο κυβερνήτης περιθωριοποίησε πολλούς από τους πιλοτικούς
αρχηγούς της « παλαιάς φρουράς», ανάμεσα στους οποίους και τον ίδιο τον
Κωλέττη, γεγονός φυσικά τον δυσαρέστησε. Το δεύτερο κείμενο, γραμμένο από το φιλέλληνα,
φίλο και συνεργάτη του κυβερνήτη, Εϋνάρδο, υποστηρίζει ότι ο κυβερνήτης
προσέφερε υπερπολύτιμες υπηρεσίες στο ελληνικό κράτος και θεωρεί ότι η
δολοφονία του Καποδίστρια υπήρξε « αμέτρητος ζημία» για την Ελλάδα και τον
καθένα ξεχωριστά από τους κατοίκους της.
2. Να μελετήσετε και να
σχολιάσετε την πηγή 2 . Πώς ερμηνεύετε τη θετική στάση του λαού της Αθήνας
απέναντι στο κίνημα του 1909;
|
2.
Η λαϊκή υποστήριξη προς τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο
Πλέον των εβδομήκοντα
χιλιάδων πολιτών πάσης τάξεως και πάσης ηλικίας συνεκεντρώθησαν από της 2ας
μεταμεσημβρινής εις τον ευρύτατον χώρον του Πολυγώνου [...]. Προ της
εκκινήσεως εκ του Πεδίου του Άρεως ο Πρόεδρος των Συντεχνιών Παπαφώτης [...]
ανέγνωσε το ψήφισμα του συλλαλητηρίου, διά του οποίου, αφού ενεκρίνετο η
εξέγερσις του Στρατού και του Στόλου, συνιστάτο εις την Κυβέρνησιν, όπως υποβάλη
τάχιστα εις την Βουλήν σύστημα νομοθεσίας καταδικάζον την συναλλαγήν και
μέλλον να οδηγήση εις την ανόρθωσιν της διοικήσεως.
Εφημερίδα Χρόνος, 15 Σεπτεμβρίου 1909.
Πηγή: Ιστορία του ελληνικού έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμ. ΙΔ‘, σ. 262.
|
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3. Σύμφωνα με τις ιστορικές σας
γνώσεις και την παρακάτω πηγή διατυπώστε, ποια είναι τα αίτια του Α΄Παγκοσμίου
πολέμου;
|
1. Τα αίτια του πολέμου: ο
ιμπεριαλισμός
Το βιομηχανικό δυναμικό
κάθε έθνους αναγκάζεται να παράγει, να υπερπαράγει. Αυτή την υπερπαραγωγή
πρέπει να τη διαθέσουμε. Κι έτσι ριχνόμαστε στις παγκόσμιες αγορές ενώ
κλείνουμε τη δική μας αγορά με προστατευτικά μέτρα. […] Έτσι με φυσική νομοτέλεια,
η μία χώρα βαδίζει εναντίον της άλλης, συγκρούεται μαζί της. Ποια θα εξασφαλίσει
την οριστική υπεροχή των εθνικών βιομηχανικών της προϊόντων και με ποιο τρόπο;
[…] Μήπως με πόλεμο; Η Αγγλία και η Γερμανία αλληλοΰποβλέπονται˙ ο πόλεμος
είναι η μόνη τους λύση.
Α. Μερχέμ, Η εργατική
ζωή, 1911.
2.
Τα αίτια του πολέμου: ο εθνικισμός
Ο θρίαμβος των εθνών
συνεπήρε ολόκληρη την Ευρώπη με μια μεταδοτική κίνηση που κάνει ολόκληρη την
ήπειρο να ενδιαφέρεται για οποιαδήποτε αλλαγή επέρχεται σε μια από τις χώρες
που την απαρτίζουν. Συγχρόνως το εθνικό συναίσθημα μετατράπηκε σιγά σιγά σε
ένα αλαζονικό και απόλυτο πάθος, που δεν ικανοποιείται παρά μόνο με την
εξύψωση ενός κράτους σε βάρος των άλλων. S. Berstein & P. Milza, Ιστορία
της Ευρώπης, μτφρ. Α.Κ. Δημητρακόπουλος, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1997, τόμ. 2, σ.
266.
3.
Τα αίτια του πολέμου: ο μιλιταρισμός
Μας εκπαίδευσαν δέκα
εβδομάδες σ’ ένα στρατόπεδο κι αυτό το διάστημα μας επηρέασε πιο βαθιά από τα
δέκα χρόνια του σχολείου. Μάθαμε πως ένα γυαλιστερό κουμπί βαραίνει
περισσότερο από τέσσερις τόμους του Σοπενάουερ [Γερμανός φιλόσοφος].
Ξαφνιασμένοι στην αρχή, ύστερα πικραμένοι και στο τέλος αδιάφοροι
παραδεχτήκαμε πως, σημασία δεν έχει ο νους μα η βούρτσα των παπουτσιών, το
πνεύμα μα το σύστημα, η ελευθερία μα τα γυμνάσια. Ε.Μ. Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον
από το δυτικό μέτωπο, μτφρ. Σ. Βουρδουμπά.
|
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4.Ποια επιχειρήματα χρησιμοποίησε ο
Ε. Βενιζέλος προκειμένου να πείσει τον Κωνσταντίνο για την ανάγκη συμμαχίας της
Ελλάδας με την Αντάντ.
|
1.Ο Ελευθέριος Βενιζέλος
υποστηρίζει τη συμμαχία της Ελλάδας με την Αντάντ
Μέχρι σήμερον η πολιτική ημών συνίστατο
εις διατήρησιν της ουδετερότητας [..]. Αλλ’ ήδη καλούμεθα να μετάσχωμεν του
πολέμου [.. ]επ’ ανταλλάγμασι, τα οποία πραγματοποιούμενα θα δημιουργήσωσι
μιαν Ελλάδα μεγάλην και ισχυράν, τοιαύτην οποίαν ουδ’ οι μάλλον αισιόδοξοι
ηδύναντο να φαντασθώσι καν προ ολίγων ακόμη ετων. [..]
Ε.
Βενιζέλος, Υπόμνημα προ το βασιλιά Κωνσταντίνο, 11 Ιανουαρίου 1915
|
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. Να μελετήσετε και να σχολιάσετε
τις πηγές 1α και 1β.
|
1. Η απόβαση
ελληνικού στρατού στη Σμύρνη και οι αντιδράσεις των κατοίκων
α. Ο ενθουσιασμός των Ελλήνων
Δύο Μαΐου του 1919
έγινε η ελληνική Κατοχή. Πήγα στο Quai [Κε: η προκυμαία της Σμύρνης] […].
Έζησα τις αξέχαστες στιγμές της λευτεριάς. […] Αργότερα μάθαμε ότι η
φάλαγγα των ευζώνων έμπαινε στην πλατεία του διοικητηρίου και την χτύπησαν
[...] από την τουρκική συνοικία. […] Κοντά στο σπίτι μας βρισκόταν το
γήπεδο του αθλητικού ομίλου «Απόλλων Σμύρνης», εκεί είχε στρατοπεδεύσει
ελληνικός στρατός. Η μητέρα μου από ενθουσιασμό και αγάπη για τα νέα
παλικάρια μού έδινε και τους πήγαινα, μαζί με άλλα παιδιά, διάφορα εκλεκτά
τρόφιμα.
Αφήγηση του Α. Αλεξίου (αρχείο
μαρτυριών του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών).
Πηγή: Γ. Γιαννακόπουλος, «Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία», Ιστορία του νέου
ελληνισμού, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, τόμ. 6ος, σ. 84.
β. Η οργή των Τούρκων
Κάθε έθνος οφείλει
να είναι ανεξάρτητο και υπεύθυνο για τη μοίρα του [...] Η ελληνική κατοχή
της Σμύρνης, του μοναδικού λιμανιού και κοσμήματος της [...] Τουρκίας
υποχρεώνει το τουρκικό έθνος να αναλάβει τις ευθύνες του απέναντι στην
Ιστορία. [...] Όλος ο μουσουλμανικός κόσμος αισθάνεται βαθιά προσβεβλημένος
από την ημέρα που οι Έλληνες μόλυναν το ιερό έδαφος της Ανατολής,
παραβιάζοντας έτσι κάθε ιστορικό και εθνικό δίκαιο.
Τουρκικό υπόμνημα διαμαρτυρίας για την παρουσία ελληνικού στρατού στη
Σμύρνη.
Πηγή: Σ. Αναγνωστοπούλου, «Μικρασιατικός ελληνισμός», Ιστορία του νέου
ελληνισμού, Ελληνικά Γράμματα, τόμ. 6ος, σ. 57.
|
|
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΑΣΚΗΣΟΥΛΕΣ
ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ
1.Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της
στήλης Α με αυτά της στήλης Β
1.Κολοκοτρώνης α. Χάνι της
Γραβιάς
2.Κανάρης
β.Δερβενάκια
3.Παπαφλέσσας
γ.Καρπενήσι
4.Μπότσαρης δ. Χίος
5.Οδυσσέας Ανδρούτσος ε.Μανιάκι
2. Στις παρακάτω προτάσεις να
σημειώσετε (Σ) στις σωστές ή (Λ) στις λανθασμένες.
1.Η Α΄Εθνοσυνέλευση ανέθεσε την προεδρία του Βουλευτικού
στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
2.Οι τοπικοί οργανισμοί καταργήθηκαν από τη
Β΄Εθνοσυνέλευση.
3.Η Φιλική Εταιρεία αποτέλεσε μια μυστική οργάνωση, η
οποία συγκροτήθηκε, το 1814, στην Οδυσσό της Ρωσίας.
4.Ο Καποδίστριας σχημάτισε το πρώτο κρατικό ταμείο με τη
βοήθεια του φίλου του Εϋνάρδου.
5.Η εισαγωγή της καλλιέργειας της πατάτας οφείλεται στον
Καποδίστρια.
6.Ένα από τα μέτρα που πήρε ο Καποδίστριας για την
οργάνωση της εκπαίδευσης ήταν και η ίδρυση πανεπιστημίου.
7.Με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης 1832 αναγνωρίστηκε
η ανεξαρτησία της Ελλάδας.
8.Η Αντιβασιλεία ήταν μια επιτροπή που θα βοηθούσε τον
Όθωνα στη διακυβέρνηση της χώρας, επειδή αυτός δεν είχε σχετική εμπειρία λόγω
ηλικίας.
9.Η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο στην Αθήνα για
να δοθούν οι κατάλληλες εντυπώσεις στις ξένες Δυνάμεις.
10.Τα κύρια μέλη της Αντιβασιλείας ήταν
ο Άρμανσμπεργκ, ο Χάιντεκ, Μάουερ.
11.Το 1844 το πολίτευμα της Ελλάδας
ήταν η συνταγματική μοναρχία.
12.Η Αγγλία παραχώρησε τα Επτάνησα ως δώρο στο βασιλιά
Γεώργιο.
13.Η « αρχή της δεδηλωμένης» διατυπώθηκε
το 1874, αλλά αναγνωρίστηκε επίσημα τον επόμενο χρόνο.
14.Σύμφωνα με τη σύμβαση της Χαλέπας
στη Γενική Διοίκηση θα συμμετείχαν και χριστιανοί.
15. Η ήττα των Τούρκων στον
ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ανάγκασε το σουλτάνο να δεχθεί τη δημιουργία
αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας.
16.Τη Μακεδονία διεκδικούσαν Έλληνες
και Βούλγαροι.
17.Ο Ι. Καποδίστριας ίδρυσε το πρώτο
πανεπιστήμιο στην Ελλάδα.
18.Το κίνημα στο Γουδί έγινε το Μάιο του
1909.
19. Οι στόχοι του κινήματος στο Γουδί
κέρδισαν αμέσως τη λαϊκή υποστήριξη.
20. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος είχε
αρχηγό τον Ν. Ζορμπά.
21.Το κόμμα των Φιλελευθέρων θριάμβευσε
στις εκλογές του Μαρτίου του 1912.
22. Το σύνταγμα του 1911 παραχωρούσε το
δικαίωμα του « εκλέγειν και εκλέγεσθαι» σε όλους ανεξαιρέτως τους Έλληνες.
23. Ο βασιλιάς Γεώργιος δολοφονήθηκε
στη Θεσσαλονίκη.
24. Ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος
τερματίστηκε με τη συνθήκη του Λονδίνου.
25 Με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας η
Βόρεια Ήπειρος παραχωρήθηκε στην Αλβανία
26. Οι Νέες Χώρες ήταν περιοχές που
ενσωμάτωσε η Ελλάδα μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων.
27. Τα αίτια του Α΄Παγκοσμίου πολέμου
ήταν ο ιμπεριαλισμός, ο εθνικισμός και ο μιλιταρισμός.
28. Ο Βενιζέλος πίστευε ότι η Αντάντ θα
νικούσε στον πόλεμο.
29.Ο Κωνσταντίνος δημιούργησε τους
Επίστρατους, μια φιλοβασιλική παραστρατιωτική
οργάνωση.
30.Όταν η η Αντάντ κατέλαβε τον Πειραιά
απαίτησε από το βασιλιά Κωνσταντίνο να φύγει από την Ελλάδα.
31.Με τη συνθήκη του Νεϊγύ η Ελλάδα
πήρε την ΑΝ. Μακεδονία και και τη Δ. Θράκη.
32.Το τέλος του μικρασιατικού
ελληνισμού γράφτηκε στις 27 Αυγούστου 1922 με τον εμπρησμό και την καταστροφή
της Σμύρνης.
33.Με τη συνθήκη της Λοζάνης η Ελλάδα
έπαυε να έχει διεκδικήσεις στη Μικρά Ασία.
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
