ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ 3ο βιβλίο, παρ 74

ΒΙΒΛΙΟ 3. ΚΕΦΑΛΑΙΑ 74

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (74)

1. Διαλιπούσης δ' ημέρας: Υποστηρίζεται ότι πρόκειται για την ημέρα που έγιναν οι ακροΒολισμοί- το πιθανότερο όμως είναι ότι θα χρειαζόταν κάμποσος χρόνος για τη συγκέντρωση των δούλων και των μισθοφόρων.

2. Νίκα ό δήμος: Αναστρέφεται τώρα η κατάσταση υπέρ των δημοκρατικών.

3. Χωρίων τε ισχύι καί πλήθει προύχων: Δύο τα κυριότερα αίτια της νίκης τους: Η κατάληψη επίκαιρων θέσεων και η υπεροχή τους σε έμψυχο υλικό.

4. Αί τε γυναίκες......τον θόρυβον: Δίνεται έμφαση στη συμμετοχή των γυναικών στις συγκρούσεις και στην ψυχραιμία που αυτές επέδειξαν. Κάτι ανάλογο παρα­δίδεται ότι συνέβη στο Άργος: όταν οι Σπαρτιάτες προσπαθούσαν να εκπορθή­σουν την πόλη, η Τελέσιλλα οπλίζοντας τις γυναίκες έσωσε την πόλη. Παρόμοια σκηνή παραδίδεται από το Θουκυδίδη [II, 4] κατά την ένοπλη εισβολή των Θηβαίων ολιγαρχικών στις Πλαταιές. Είναι προφανές οτι ο άμαχος πληθυσμός αγωνίστηκε ολόψυχα στο πλευρό των δημοκρατικών.

5. Γενομένης δέ της τροπής......ή έφοδος: Οι ολιγαρχικοί μετά την κατά κράτος ήττα τους και στο ανοικτό πεδίο και μέσα στην πόλη προσπαθούν να αποτρέψουν την ενδεχόμενη απώλεια του τελευταίου οχυρού τους, του νεωρίου στο λιμάνι του Αλκίνου. Έτσι παίρνουν την απόφαση να κάψουν το μοναδικό χώρο προσέγγι­σης, την αγορά και τα σπίτια της, για να καθυστερήσουν την έφοδο των αντιπά­λων τους και να προλάβουν να ανασυνταχθούν. «Αι ξυνοικίαι» ήταν μεγάλες οικίες που ζούσαν πολλές οικογένειες μαζί και βρίσκονταν ανάμεσα στην αγορά και την ακρόπολη. Το μέγεθος των υλικών φθορών, στις οποίες επιδόθηκαν χωρίς έλεος ορμώ­μενοι από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, αποκαλύπτει με τον καλύτερο τρόπο την εξαχρείωση και τον ευτελισμό του ανθρώπου σε περιόδους πολεμικών συρ­ράξεων και μάλιστα εμφύλιων.

7. "Ωστε καί χρήματα......διαφθαρήναί: Αναφέρονται οι συνέπειες του εμπρησμού* το πρώτο σκέλος παρουσιάζει κάτι το πραγματικό ενώ το δεύτερο κάτι το μη πραγματικό.

8. Εί άνεμος ......ές αυτήν: Παρόμοια συμφορά παραλίγο να πάθει και η πόλη των Πλαταιών από τη φωτιά που έβαλαν οι Πελοποννήσιοι πολιορκητές της.

9. Ή Κορινθία ναύς......ύπεξανήγετο: είναι το κορινθιακό πλοίο που μετέφερε τους πρέσβεις των Λακεδαιμονίων και έδωσε έτσι το έναυσμα της σύγκρουσης. Έφυ­γαν κρυφά μετά την επικράτηση των δημοκρατικών φοβούμενοι τη σύλληψη.

10. Καί των επικούρων ...... διεκομίσθησαν: ανάλογος φόβος κυρίευσε και τους μισθοφόρους.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ

1. Α. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασµένες.

Οι ολιγαρχικοί στο κεφάλαιο 74 παρουσιάζονται:

α) αδίστακτοι

β) συνετοί

γ) απελπισµένοι

δ) µετριοπαθείς

ε) αδρανείς

Οι δηµοκρατικοί στο κεφάλαιο 74 παρουσιάζονται:

α) ικανοποιηµένοι

β) τολµηροί

γ) µετριοπαθείς

δ) αποφασιστικοί

ε) αδρανείς

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ – ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Με ποιες λέξεις του κειµένου σχετίζονται ετυµολογικά οι παρακάτω; διάλειµµα, λαθραίος, βλήµα, ελλιπής, λήθη, εισιτήριο, προκατάληψη, προσιτός.

2. δῆµος: Να γράψετε δέκα παράγωγα ή σύνθετα (ουσιαστικά ή επίθετα) στη νέα ελληνική και να σχηµατίσετε ισάριθµα ονοµατικά σύνολα.

3. βάλλω: Να συνθέσετε το ρήµα µε πέντε προθέσεις και να σχηµατίσετε µε τα ρήµατα που θα προκύψουν αντίστοιχες προτάσεις.

4. συνοικία: Ποια είναι η σηµασία της λέξης στο κείµενο και ποια σήµερα;

5. ξυνεπελάβοντο, ὑπεξανήγετο: Ποια από τις γλωσσικές ιδιοτυπίες του Θουκυδίδη εντοπίζετε στους τύπους των ρηµάτων;

(ΠΗΓΗ: http://laventer.blogspot.gr)